دکتر مهدی زاده معاون بهداشتی دانشگاه دربرنامه رادیویی سیب سلامت  95/6/13 درخصوص سیاستهای جمعیتی توضیحات مبسوطی را به شرح ذیل بیان نمودند.

 

وضعیت جمعیت در ایران و آینده:

نرخ باروری کلی در کشور بر اساس سرشماری سال 1385، کمتر از حد جایگزینی (1.69) و بر اساس سرشماری سال 1390، با کاهش بیشتری به 1.8 رسیده است، اگرچه در سال های کنونی و بر اساس اطلاعات سازمان ثبت احوال هر ساله بیشتر از یک میلیون نفر به جمعیت کشور افزوده می شود، پیش بینی می‌گردد که در صورت تداوم نرخ باروری کلی زیر حد جایگزینی و ادامه وضعیت فعلی در طول زمان ، تعداد تولد کاهش و تعداد مرگ افزایش یابد به گونه ای که در حدود سال های 1420-1430 این دو مورد با هم برابر شده و میزان رشد جمعیت کشور را صفر نموده و با تداوم نرخ باروری کلی در حد کمتر از جایگزینی، شاهد رشد منفی و کاهش جمعیت خواهیم بود.

‌کاهش نرخ باروری کلی به کمتر از حد جایگزینی خطری است که موجب منفی شدن شاخص رشد جمعیت و به دنبال آن کاهش جمعیت می‌شود، ضروری است ضمن حفظ و ارتقای سلامت باروری، با سیاست های تشویقی مناسب و عملی،نرخ باروری کلی در کشوربه بیش از  2.1که سطح جانشینی است افزایش یابد.

درحال حاضر تمام سیاستها بر اساس افزایش جمعیت و از طریق مشاوره فرزند آوری برای کلیه گروههای هدف واجدشرایط می باشد وخدمات مراکز بهداشتی درمقوله جمعیت به سوی افزایش شاخص باروری کلی است .

خدمات ارایه شده شامل  خدمات زیر می باشد:

      آموزش های پیش از عقد :کلاس های آموزش هنگام عقد،ارایه فیلم شامل مسایل مذهبی و ارتباط اجتماعی،آموزش سرفصل های انتخابی سلامت باروری،آموزش مسایل سلامت زناشویی و جنسی

      آموزش ها و خدمات فاصله زمانی عقد تا ازدواج :ارایه کتاب ازدواج و ...،افزایش کیفیت و کمیت آموزش ها با تامین مطالب آموزشی(کتاب،فیلم،آموزش مجازی،کتابچه های آموزشی) -،تامین خدمات و آموزش برپایه نیاز زوجین

     آموزش و خدمات پس از ازدواج

انجام مشاوره ومراقبتهای های قبل از بارداری ،حین بارداری وپس از بارداری

    انجام مشاوره تغذیه، مراقبتهای دوران نوزادی وکودکی وهمچنین مشاوره روان شناسی وارجاعات ضروری وپی گیری لازم

باتوجه به افزایش میزان باروری کلی دردوسال گذشته واحتمال افزایش آن درسالهای آینده به نظر می رسد تا پایان برنامه بند اول سیاستهای جمعیتی مبنی برافزایش میزان باروری کلی به 1/2(سطح جانشینی ) در کشور تحقق یابد . البته دراستان ما شاخص باروری کلی نسبت به متوسط کشوری بالاتر می باشد و در هیچ زمانی از نرخ جانشینی پایین تر نبوده است.

با توجه به تغییرات بنیادی در ساختار سنی جمعیت کشور وگشوده شدن پنجره فرصت از سال 85 و افزایش جمعیت بالقوه فعال 64-15ساله با برنامه ریزی مناسب و استفاده بهینه از نیروی انسانی موجود می توان بسوی توسعه و شکوفایی اقتصادی گام برداشت. بر اساس پیش بینی های انجام شده این پنجره به مدت تقریباً چهار دهه و تا دوره ی پنج ساله منتهی به دهه ی سوم قرن 15 خورشیدی (دوره ی 1430-1425 ) باز خواهند ماند.   

بخشی از سیاست های کلی جمعیت ابلاغیه رهبر معظم انقلاب اسلامی:

    ارتقاء پویایی، بالندگی وجوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی

    اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران بویژه در دوره بارداری و شیردهی و پوشش بیمه ای هزینه های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان و تقویت نهادها و موسسات حمایتی ذی ربط

    تحکیم بنیان و پایداری خانواده با اصلاح و تکمیل آموزش مهارت های فرزند پروری و تاکید بر آموزش مهارت های زندگی و ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره ای بر مبنای فرهنگ و ارزش های اسلامی – ایرانی و توسعه و تقویت نظام اجتماعی، خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی

    ترویج و نهادینه سازی سبک زندگی اسلامی – ایرانی و مقابله با ابعاد نامطلوب سبک زندگی غربی

    ارتقاء امید به زندگی،تامین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب های اجتماعی، بویژه اعتیاد،سوانح،آلودگی های زیست محیطی و بیماری ها

    فرهنگ سازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تامین سلامت و نگهداری آنان در خانواده و پیش بینی ساز و کار لازم برای بهره مندی از تجارب و توانمندی های سالمندان در عرصه های مناسب

    رصد مستمر سیاست های جمعیتی در ابعاد کمی و کیفی با ایجاد ساز و کار مناسب و تدوین شاخص های بومی توسعه انسانی و انجام پژوهش های جمعیتی و توسعه انسانی

 لازم به ذکر است ، تمام تلاش همکاران ما درمراکز بهداشتی درمانی درراستای اهداف برنامه باروری سالم ازجمله کاهش فاصله بین ازدواج و بارداری اول و فاصله گذاری مناسب 3 سال بین فرزندان ، و کاهش بارداریهای پرخطر به منظور تامین سلامت مادر و کودک و نهایتا خانواده افزایش بارداری های ارادی و برنامه ریزی شده، افزایش میزان رضایتمندی زوجین اززندگی زناشویی با هدف تحکیم وتعالی بنیان خانوادهوکاهش نیاز برآورده نشده جمعیت های محروم به مراقبت های اولیه باروری سالم می باشد.