بیماری های غیرواگیر(NCDs) Non communicable diseases که بعنوان بیماری های مزمن (chronic diseases) نیز شناخته می شوند،با اختصاص حدود 71 درصد از تعداد کل مرگ ها درجهان،اصلی ترین علل مرگ و ناتوانی دردنیای امروز به شمارمی روند. حدود سه چهارم این مرگ ها در کشورهای درحال توسعه رخ می دهدکه این امر نیاز به توجه بیش از پیش به مقوله بیماری های غیرواگیر در کشورهای در حال توسعه و به ویژه کشور ما را دو چندان میکند.
اگرچه کنترل عوامل خطر همچون رژیم غذایی نامناسب، نبود فعالیت بدنی کافی، مصرف دخانیات، مصرف الکل و غیره می تواند نقش بسزایی در پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر ایفا کند؛ اما در این بین نباید از نقش مداخلاتی همچون فعالیت های مرتبط با ارتقای سطح دانش افراد جامعه و تغییر نگرش آنان نسبت به عوامل خطر غافل شد.
روند صعودی بروز و شیوع بیماری های غیر واگیر در کنار سوانح و حوادث عمدتاً ناشی از شیوه‌های جدید زندگی (Life Style) یا به عبارت دیگر زندگی صنعتی، شهرنشینی،مدرنیسم و افزایش امید به زندگی می‌باشد.
خسارتهای وارده ازاین بیماری‌ها و هزینه‌های سرسام‌آور آنها برای سیستم‌های بهداشتی،همـواره محرکی جـدی و قـوی برای طرح واجرای برنامه‌های پیشگیری و مراقبت در سطوح مختلف بـوده‌است.از آنجایی که بخش بزرگی از بار بیماری ها در کشور ما به بیماری های غیرواگیر مربوط می شود؛باید در نظر داشت که پیشگیری و کنترل این بیماری ها می تواند ازموثرترین راهکارها برای کاهش بار بیماری هایی باشد که به نظام سلامت کشور تحمیل می شود.در این راستا اهداف 13گانه ذیل جهت تحقق تا سال 1404هجری شمسی مصوب گردیده است.
1- کاهش 25% از خطر مرگ های زودرس ناشی از بیماری های غیرواگیر
2- کاهش20%از میزان تحرک بدنی ناکافی
3-کاهش10%از مصرف الکل
4- کاهش30%از میزان مصرف نمک سدیم
5-کاهش30%از شیوع استعمال دخانیات
6- کاهش25%از شیوع پرفشاری خون
7- جلوگیری از افزایش بیشتر چاقی و دیابت جمعیت
8- دسترسی100%جمعیت به داروهای مناسب و فناوریهای پایه و ضروری برای درمان بیماری های غیرواگیر
9- دسترسی حد اقل70%به دارو و مشاوره لازم برای پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی و حملات عروق مغزی
10-حذف اسیدهای چرب ترانس در روغن های خوراکی و محصولات غذایی
11- کاهش نسبی20% در میزان مرگ و میر ناشی از سوانح و حوادث ترافیکی
12-کاهش نسبی 10%در میزان مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر
13-افزایش 20% دسترسی به درمان بیماری های روحی - روانی
خدماتی که گروه پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر ارائه می دهد به طور خلاصه به شرح زیر است:

  • مطالعه و شناخت وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری های غیرواگیر در سطح استان ، کشور و دنیا
  • نظارت ، پایش و ارزشیابی برنامه های کنترل بیماری های غیرواگیر در سطح استان
  • تسهیل زمینه های اجرایی برنامه های کشوری تدوین شده در زمینه کنترل بیماری های غیرواگیر
  • جلب و ایجاد همکاری درون و برون بخشی
  • برنامه ریزی و همکاری در انجام برنامه های آموزشی کارکنان بهداشت و درمان
  • برنامه ریزی و همکاری در انجام برنامه های آموزشی همگانی
  • انجام مطالعات پژوهشی و تحقیقاتی و یا مشارکت در آنها
  • تهیه و توزیع رسانه های مختلف خبری و آموزشی
معاونت بهداشت وزارت
پورتال دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر
مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر
سامانه سیب