---

نام و نام خانوادگی: صدیقه رمضانی
مدرک: کارشناس ارشد آموزش سلامت
تلفن داخلی: 5446
مستقیم: 32395446-056
ایمیل: sedigheh.ramazani@bums.ac.ir

• معرفی برنامه
• راهنمای بالینی تشخیص و درمان فشار خون بالا
• آئین نامه ها و دستورالعمل ها

پیشگیری وکنترل بیماریهای قلبی عروقی

بیماری های قلبی عروقی اولین علت مرگ در دنیا و همچنین در کشور است و سالانه تقریبا 19میلیون نفر در سراسر جهان به علت بیماری قلبی عروقی فوت می کنند که 31% کل مرگ های جهانی و نیمی از مرگ های ناشی از بیماری های غیرواگیراست. اکثریت این مرگ ها ناشی از بیماری کرونر قلب است که به شکل حمله های قلبی تظاهر می کنند. عوامل خطر اصلی بیماری قلبی عروقی و سکته مغزی شامل مصرف دخانیات و الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی هستند، که به نوبه خود در افراد به شکل فشارخون، قند خون و کلسترول خون بالا، اضافه وزن و چاقی و خطرات تخریب کننده سلامت قلب تظاهر می کنند.
پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی در سه سطح زیر صورت می گیرد:
پیشگیری اولیه (با جلب حمایت همه جانبه، اقدامات و هماهنگی های برون بخشی،پیش بینی و تصویب قوانین و مقررات ،سیاستگذاری، تصمیم گیری های مرتبط ،تامین محیط حمایت کننده)
پیشگیری ثانویه (با تهیه و استانداردسازی راهنماهای تشخیص،ارزیابی و درمان عوامل خطر و بیماری قلبی عروقی و فوریت ها)
پیشگیری ثالثیه (با تقویت خدمات بازتوانی و توانبخشی قلبی)
برنامه های جاری در خصوص برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی عروقی در نظام ارائه خدمات بهداشتی درمانی کشور :
برنامه کشوری پیشگیری وکنترل فشارخون بالا
برنامه کشوری جامع پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی (بیماری عروق کرونر)
طرح توانبخشی قلبی در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر
برنامه نظام ثبت سکته های قلبی
برنامه ملی ارتقای فعالیت بدنی
برنامه آموزش ضمن خدمت کارکنان دولتی

برنامه پیشگیری و کنترل  فشارخون بالا

فشارخون بالا خطر مهم مرگ و ناتوانی در دنیاست. یکی از موانع مهم در کنترل مؤثر فشارخون بالا عدم اطلاع مردم از بالا بودن میزان فشارخون خودشان است. طبق آمار، حدود 3 نفر از هر ده نفر بزرگسال در سراسر دنیا از فشارخون بالا رنج می برند. تقریبا" 1.8 میلیارد نفر در دنیا فشارخون بالا دارند که 50 % از آن ها کاملا" از وضعیت خود بی اطلاع هستند و بعضی از آن هایی هم که از وضعیت خود مطلع هستند، هیچ اقدام درمانی دریافت نمی کنند. همچنین در افراد با فشارخون بالا، خطر سکته مغزی چهار برابر بیشتر و خطر سکته قلبی (حمله قلبی) دو برابر بیشتر از افرادی است که دارای فشارخون طبیعی هستند. به این جهت در سال 2002، این بیماری توسط سازمان جهانی بهداشت در گزارش سلامت جهانی به عنوان قاتل خاموش نامیده شد.
برنامه کنترل و پیشگیری از فشارخون بالا با هدف شناسایی و درمان بیماران ابتدا در سال 1383در کل مراکز بهداشتی درمانی روستایی کشور ادغام شد و به دنبال آن در آذر ماه 1395درکلیه مراکز بهداشتی درمانی شهری تمام کشور نیز ادغام گردید.
برای تشخیص بموقع فشارخون بالا و پیشگیری از بروز عوارض آن ،برنامه ای برای غربالگری جمعیت تحت پوشش در سطح خانه های بهداشت تهیه شده است که در این برنامه تمام افراد 30 ساله و بالاتر را طبق دستورالعمل فرم غربالگری از نظر فشارخون ،غربالگری می شوند و سپس افراد مشکوک را برای تایید بیماری فشارخون بالا به پزشک ارجاع می شوند..(فشار خون طبیعی برای افراد بالغ کمتر از 90/ 140 میلیمتر جیوه است. اگر فشار خون ماکزیمم 140 میلی متر جیوه و بیشترویا فشارخون مینیمم 90 میلیمتر جیوه و بیشتر باشد، بعنوان فشار خون بالا محسوب می شود.) بیماران باید پس از تایید پزشک تحت پیگیری و مراقبت ماهانه توسط بهورز یا مراقب سلامت قرار گیرند و مراقبت بیماران توسط پزشک، طبق دستور پزشک انجام می گیرد و در غیر اینصورت سه ماه یکبار بایستی بیمار به پزشک ارجاع و تحت مراقبت قرار گیرد. افرادی که سالم تشخیص داده شده اند به همراه سایر افرادی که به سن 30 سالگی می رسند می بایست هر سه سال یک بار تحت غربالگری مجدد قرار گیرند.

معرفی برنامه پیشگیری و کنترل بیماریهای قلبی عروقی

برنامه مرکز تندرستی:

در راستای پیشبرد اهداف برنامه، که پیشگیری، شناسایی وکنترل عوامل خطر ساز اصلی بیماریهای قلبی عروقی است، مراکز تندرستی تاسیس شده و به جامعه تحت پوشش ارائه خدمت می نماید. فعالیتهای این مراکز در جهت توانمندسازی، اصلاح شیوه زندگی و حفظ سلامت اقشار مختلف جامعه است.

گروه هدف مرکز تندرستی کلیه افراد بالای 2 سال ساکن در محدوده تحت پوشش است که با مراجعه به این مرکز از نظر سلامتی و فاکتورهای خطر بیماری های غیر واگیر و سبک زندگی مورد ارزیابی قرار می گیرند و در نهایت در سه گروه سالم، بیمار و در معرض خطر دسته بندی میشوند و خدمات مورد نیاز به ایشان ارائه می گردد. این خدمات توسط پزشک، پرستار، کارشناس تغذیه مستقیما و خدمات تخصصی از طریق ارجاع به کلینیک های تخصصی ارائه می شود. اهم فعالیتهای مرکز تندرستی بشرح ذیل می باشد:

1.   بررسی وضعیت سلامت مراجعین شامل:

*         فشار خون، فعالیت بدنی، الگو و عادات غذایی، مصرف دخانیات

*         اضافه وزن یا چاقی،  اختلالات چربی خون

*         احتمال ابتلا به دیابت یا سرطان‌ها

*         سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی،‌ دیابت و بیماری‌های مزمن     

2.   تعیین برنامه غذایی مناسب

3.   مشاوره و آموزش پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی

4.   خدمات ترک سیگار

5.   معرفی به مراکز ورزشی و تخصصی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی  و پیگیری اصلاح عوامل خطر

برنامه فشارخون بالا:

برای تشخیص بموقع فشارخون بالا و پیشگیری از بروز عوارض آن ،برنامه ای برای غربالگری جمعیت تحت پوشش در سطح خانه های بهداشت تهیه شده است که در این برنامه بهورزان می با یست در ابتدا تمام افراد 30 ساله و بالاتر را طبق دستورالعمل فرم غربالگری از نظر فشارخون ،غربالگری نمایندوسپس افراد مشکوک را برای تایید بیماری فشارخون بالا به پزشک ارجاع دهند. بیماران باید پس از تایید پزشک تحت پیگیری و مراقبت ماهانه توسط بهورز قرار گیرند.مراقبت بیماران توسط پزشک، طبق دستور پزشک انجام می گیرد و در غیر اینصورت سه ماه یکبار بایستی بیمار به پزشک ارجاع و تحت مراقبت قرار گیرد. افرادی که سالم تشخیص داده شده اند به همراه سایر افرادی که به سن 30 سالگی می رسند می بایست هر سه سال یک بار تحت غربالگری مجدد قرار گیرند.